Ημαθία σημαίνει “αμμώδης περιοχή” (από το άμαθος = άμμος), ήταν τότε η περιοχή μεταξύ του Αλιάκμονα και του Λουδία που ήταν και ο πυρήνας του βασιλείου της Μακεδονίας. Εκεί βρίσκουμε σήμερα την αρχαία Μίεζα, το “Ιερό των Νυμφών” και τη σχολή του Αριστοτέλη όπου ο μέγας φιλόσοφος δίδαξε τον Μέγα Αλέξανδρο. Στην ίδια περιοχή, στη θέση της σημερινής Βεργίνας, ήταν κτισμένες οι Αιγές, η πρωτεύουσα της Μακεδονίας, όπου υπήρχε και η Βασιλική νεκρόπολη. Η ιστορία της Ημαθίας όμως προχωρά πιο βαθιά στο παρελθόν, καθώς αποτελεί αποτελεί μία από τις αρχαιότερες κατοικημένες περιοχές της Ελλάδας αλλά και της Ευρώπης, με τον οικισμό της Νέας Νικομήδειας να χρονολογείται γύρω στα 6.000 π.Χ. Σήμερα ο νομός ζει κάτω από τις απολήξεις των Πιερίων από την μια και του Βερμίου από την άλλη. Ενδιάμεσα κυλά ο Αλιάκμονας αρδεύοντας την ομώνυμη κοιλάδα του. Σημερινή πρωτεύουσα η Βέροια, η εξέλιξη κι ο συνεχιστής της μακραίωνης ιστορίας της περιοχής.
Την γαστρονομική παράδοση της Ημαθίας συνδημιουργούν η ευφορία της γης, η γεωγραφική θέση και το κλίμα, η εναλλαγή νηστείας και κρεατοφαγίας της ορθόδοξης πίστης και οι μικρές ή μεγάλες επιρροές από άλλους πολιτισμούς. Οι εύφορες πεδιάδες προσφέρουν πληθώρα φρέσκων φρούτων και κηπευτικών προϊόντων με πολλά από αυτά να φέρουν την ετικέτα ΠΟΠ. Τα ζουμερά ροδάκινα και μήλα Νάουσας χαίρουν την προστασία ονομασίας προέλευσης (ΠΟΠ) ενώ το ίδιο ισχύει και για τα μήλα και κεράσια Τραγανά Ροδοχωρίου. Επειδή όμως πολλά προϊόντα είναι εποχιακά πολλές φορές η κατανάλωση δεν προλαβαίνει να τα απορροφήσει, έτσι βλέπουμε στην Ημαθία ιδιαίτερα αναπτυγμένο τον τομέα της μεταποίησης με τουρσιά λάχανου, ντομάτας, πιπεριάς, λιαστές ντομάτες και πιπεριές σε αρμαθιές, αλλά και γκαβόψαρα από τεμαχισμένες μελιτζάνες. Κεντρική θέση έχει επίσης η κτηνοτροφία και η τυροκομία, με οχτώ είδη τυριών να δεσπόζουν στην λίστα ΠΟΠ. Ένα εκλεκτό τραπέζι όμως θα συνοδεύεται πάντα με ένα ποτηράκι ΠΟΠ κρασί Νάουσας και ΠΓΕ Ημαθίας και για το τέλος σπιτικό επιδόρπιο, γλυκό του κουταλιού ή λαχταριστό ραβανί.